Często w rozmowach z Klientami spotykam się z pytaniami odnośnie tego, czym różni się wizyta u psychoterapeuty/psychiatry/psychologa i jakiego zakresu pomocy od każdej z tych osób możemy oczekiwać. Zdarza się, że dla Pacjenta/Klienta nie jest jasne z czyjej pomocy w przeszłości korzystał, bo np. "No byłem kiedyś u psychologa, wypisał mi leki, brałem je jakiś czas", a w praktyce receptę może wypisać tylko i wyłącznie lekarz- w tym przypadku lekarz psychiatra (osoba, która ukończyła studia medyczne i specjalizację z psychiatrii). Podobne, a nawet większe zamieszanie panuje wokół różnicy pomiędzy psychologiem, a psychoterapeutą. Oczywistością jest to, że zainteresowaniu wszystkich wymienionych przeze mnie zawodów leży człowiek, a właściwie jego psychika, jednak w praktyce są to trzy odrębne profesje.
Kim jest psycholog?
Psychologiem jest osoba, która ukończyła 5 letnie studia magisterskie na kierunku Psychologia i obroniła tytuł magistra. Psychologia jest tak obszerną nauką, że nie sposób być specjalistą od wszystkiego i zazwyczaj jedna osoba zajmuje się jednym z jej obszarów. Już podczas studiów można wybrać sobie ścieżkę kształcenia z kręgu indywidualnych zainteresowań np. psychologia zdrowia, psychologia szkolna, kliniczna (Uwaga! Nie jest to tożsame ze specjalizacją z psychologii klinicznej, która jest dodatkowym 4-letnim szkoleniem po studiach), psychologia sądowa, czy modna w ostatnim czasie psychologia biznesu. Osoby kończące studia mają większą wiedzę i doświadczenie w tych konkretnych obszarach. Kompetencje i zadania psychologa zależą głównie od jego miejsca pracy i dodatkowych szkoleń, które przeszedł. Przykładowo w poradni psychologicznej osoba na stanowisku psychologa może udzielać wsparcia/poradnictwa psychologicznego, czy w szczególności diagnozować pacjenta za pomocą wywiadu i standaryzowanych testów (i wydawać w związku z tym opinie/ zaświadczenia np. diagnoza intelektu, czy osobowości). Psycholog w Ośrodku Interwencji Kryzysowej będzie udzielał wsparcia osobom w kryzysie np. w związku z przemocą w rodzinie, czy nałogami. Psycholog transportu bada i opiniuje przyszłych lub obecnych kierowców, a np. psycholog policyjny, wojskowy, czy penitencjarny posiada zasoby do pracy w tych służbach. Psycholog zajmujący się zasobami ludzkimi, będzie rekrutował, szkolił i dbał o dobre relacje w firmach, które go zatrudniają.
Z pewnością warto szukać pomocy i korzystać z porad psychologów w wybranych przez nas obszarach, czy to w momentach kryzysowych, czy w związku z potrzebami rozwojowymi, jednak w sytuacjach, kiedy nasze kłopoty, trudności życiowe, cierpienie psychiczne i często fizyczne, są długotrwałe, to skuteczniejsza będzie psychoterapia.. Psycholog nie ma jednak kompetencji do prowadzenia psychoterapii, chyba że szkoli się w tym kierunku.
Kim jest więc psychoterapeuta?
Zawód Psychoterapeuta jest odrębną profesją, oczywiście często wybieraną przez psychologów, ale także przez pedagogów, lekarzy, czy nawet osoby kształcące się wcześniej w zupełnie innej dziedzinie. Psychoterapeutą jest osoba, która oprócz studiów wyższych ukończyła, lub jest w trakcie specjalistycznego szkolenia w dziedzinie psychoterapii. W Polsce w zależności od nurtu (np. nurt psychoanalityczny, psychodynamiczny, poznawczo-behawioralny, systemowy czy tak jak ja nurt humanistyczny/doświadczeniowy) szkolenie podyplomowe z psychoterapii trwa od 3-5 lat. Pozytywne ukończenie wiąże się ze spełnieniem koniecznych warunków m.in. trzeba odbyć terapię własną, staż kliniczny oraz w swojej pracy z Klientem być pod stałą superwizją (konsultacje procesów terapeutycznych z bardziej doświadczonym psychoterapeutą). Psychoterapeuta zajmuje się leczeniem, profilaktyką różnego rodzaju zaburzeń psychicznych (np. zaburzeń nerwicowych, lękowych, depresyjnych, czy zaburzeń odżywiania itd.), pomaganiem w kryzysach życiowych, czy wspomaganiem rozwoju, jeżeli celem Klienta jest powiększanie, wydobywanie własnego potencjału (sprawdź w czym psychoterapia może Tobie pomóc). Psychoterapeuta w swojej pracy posługuje się specyficznymi metodami i technikami terapeutycznymi, gdzie głównym czynnikiem leczącym jest relacja psychoterapeuta - klient. W Polsce wciąż brakuje ustawy o zawodzie psychoterapeuty, "gabinet psychoterapii" może otworzyć praktycznie każdy, dlatego warto sprawdzić u kogo szukamy pomocy, jakie ta osoba ma wykształcenie, kompetencje i doświadczenie. Jeżeli psychoterapeuta nie informuje, Klient ma zawsze prawo zapytać.
Kim jest psychiatra?
Jak już wspominałam psychiatrą jest osoba, która ukończyła studia medyczne i specjalizację z psychiatrii- jest lekarzem. Głównymi zadaniami lekarza psychiatry są: konsultacje i diagnoza psychiatryczna oraz prowadzenie farmakoterapii. Tylko lekarz uprawniony jest do tego, aby wydawać recepty - ani psycholog, ani psychoterapeuta nie mogą tego zrobić. Szczęśliwie coraz częstsza jest współpraca pomiędzy lekarzem psychiatrą i psychoterapeutą, a co za tym idzie- łączenie farmakologii oraz psychoterapii. Często bywa tak, że leki mogą pomóc w usunięciu objawów naszej choroby/złego samopoczucia, ale nie rozwiązują ich przyczyny, nie docierają do źródła, przez co dolegliwości powracają. Jeżeli lekarz psychiatra nie ma odpowiednich kompetencji w zakresie psychoterapii, wysyła pacjenta do psychoterapeuty. Z drugiej strony psychoterapeuta również może proponować Klientowi konsultację z lekarzem psychiatrą, kiedy wydaje mu się, że do skutecznej pracy w terapii, konieczne będzie wprowadzenie wsparcia farmakologicznego.
Mam nadzieję, że tym krótkim wpisem rozjaśniłam Twoje wątpliwości odnośnie tego kim jest psycholog, kim psychiatra, a kim psychoterapeuta. Jeżeli jesteś ciekawy, kiedy warto zasięgnąć porady psychoterapeuty i w czym psychoterapia może Ci pomóc, to zapraszam Cię tutaj.
W razie pytań- zapraszam do kontaktu :)
